Lezing ‘De bedijkingen die hebben plaats gevonden in de voormalige Zuudzee ten zuiden van de lijn Oostburg-IJzendijke’ door Bas Chamuleau
Lezing op vrijdag 8 oktober 2021
“Tijdens mijn onderzoeken voor het opstellen van de Dijkenkaart van Zeeland werd mijn aandacht getrokken door het gebied ten zuiden van de lijn IJzendijke – Oostburg. We weten dat het aanleggen van polderdijken niet altijd een groot succes was. Naast de vele geslaagde inpolderingen zijn ook delen van Zeeland voor altijd onder water verdwenen. Maar het gebied waar ik het nu over wil hebben is bijzonder, omdat het ver van de kust is gelegen en toch vele overstromingen heeft doorstaan, om daarna telkens weer op te krabbelen.
De bijzondere geschiedenis van dit gebied wil ik in deze lezing onder uw aandacht brengen.
Het gebied gelegen tussen IJzendijke en de zandruggen over de Belgische grens was ooit een veenkolonie. Het veen dat zich hier had gevormd was, in tegenstelling tot elders in Zeeland, nooit overstroomd geweest met zeewater. Dit veen was daardoor zeer geschikt voor brandstof in haarden en ovens. Geleidelijk aan werd dit veen afgegraven. Hiervoor werd het veengebied in delen in concessie uitgegeven. Er werden afwateringskanalen gegraven en (veen-)dijken/transportwegen aangelegd. Deze gaven het gebied een bijzonder ruimtelijke structuur, zoals we dat ook elders in veenwingebieden nog kunnen terug zien.
Vele overstromingen hebben dit gebied vanaf 1375 geteisterd. Of dit al niet genoeg was, werden tijdens de 80 jarige oorlog tot tweemaal toe de dijken doorgestoken. Vele jaren stond het gebied onder water. Getijdenstromen schuurden er geulen in uit. Het oorspronkelijke veengebied werd daardoor volledig onherkenbaar. Telkens werd na overstroming het gebied geleidelijk aan opnieuw ingepolderd.
Als we nu naar de nog aanwezige polderdijken kijken, zien we daarvan alleen nog enkele fragmenten. Vele dijken zijn in de loop van de tijd afgegraven. Toch is door het nog aanwezige reliëf in het huidige landschap iets terug te vinden. Met namen door de niveau verschillen tussen voormalige polders en waterlopen zijn verdwenen dijktracés te herleiden.
Aan de hand van schriftelijke bronnen en historische kaarten, aangevuld met onze moderne middelen is een reconstructie van de oudste bedijkingen mogelijk geworden. Het gebied is in cultuurhistorische zin zeer waardevol, omdat hier, vanuit een veenkolonie, de strijd tegen het water is gevoerd zoals we dat elders in Zeeland niet kennen.” Bas Chamuleau
Vrijdag 8 oktober 2021
Aanvang: 19.30 uur
Toegang: € 8,00 p.p., inclusief koffie en een drankje
Reserveren tot 2 dagen voor datum lezing
De lezingen wordt gegeven in:
Jeugdgebouw, Koninginnestraat 3, IJzendijke
Organisatie
Museum Het Bolwerk
0117-301200
museuminfo@zeelandnet.nl
